Câu chuyện thực phẩm biến đổi gen GMO (genetically modified foods) đã và đang được bàn cãi ồn ào trên các diễn đàn báo chí nước ngoài, & bắt đầu râm ran sang Việt Nam trong thời gian gần đây. Tuy vậy, vẫn còn ít người Việt Nam thực sự quan tâm đến GMO & chưa hiểu rõ nó có tác động thế nào đến sức khỏe
Sau đây UNI chia sẻ 1 chút thông tin về thực phẩm GMOs. Có rất nhiều vấn đề liên quan đến GMO, UNI sẽ tổng hợp từ nhiều nguồn VN & nước ngoài để làm nhiều bài nghiên cứu sâu về GMO. Đối với người tiêu dùng ở Việt Nam, các bạn cần phải được biết về nguồn gốc thực phẩm và cần thông thái hơn trong quyết định lựa chọn thực phẩm.
▶️ Thực phẩm biến đổi gene (GMO) là gì?
GMO (Genetically Modified Organism): sinh vật biến đổi gen, là một sinh vật mà vật liệu di truyền của nó đã bị biến đổi theo ý muốn chủ quan của con người. Sinh vật biến đổi gen được tạo ra trong phòng thí nghiệm bằng cách sử dụng công nghệ cao và kỹ thuật phức tạp như nối gen. Hơn nữa, sinh vật biến đổi gen vượt qua giới hạn của “sự tương thích giữa các giống khác nhau”, thông qua kĩ thuật di truyền, các gen tự nhiên của cây trồng, vật nuôi đã bị biến đổi nhằm mục đích nâng cao giá trị dưỡng chất, sản lượng, mùi vị và khả năng chống chịu sâu bệnh. Khi nói đến GMO người ta thường đề cập đến các cơ thể sinh vật mang các gen của một loài khác để tạo ra một dạng chưa hề tồn tại trong tự nhiên[ii].
Ví dụ: Ngô+ AND từ vi khuẩn trong đất có khả năng kháng thuốc diệt cỏ RoundUp+ vi khuẩn E.coli+ vi khuẩn trong đất có thể gây ra các khối u ở thực vật( kích khích thành tế bào thực vật bị phá hủy) = cây ngô biến đổi gen có khả năng kháng thuốc diệt cỏ RoundUp.
Một ví dụ khác của sinh vật biến đổi gen đó là dâu tây và cà chua được cấy gen của cá để bảo vệ quả khỏi bị đóng bang trong thời tiết xấu; hay dê được cấy với gen của nhện để sản xuất ra sữa với lượng protein cao hơn để sử dụng trong các sản phẩm công nghiệp; cá hồi được biến đổi gen với lượng hoocmon tăng trưởng cho phép chúng lớn nhanh hơn; bò sữa được tiêm hoocmon biến đổi gen rBGH( còn được gọi là rBST) sẽ tăng sản lượng sữa; gạo được tiêm gen của con người dung để sản xuất dược phẩm.
▶️ Nguy cơ từ thực phẩm biến đổi gene?
Những gene gốc dc dùng để bóc tách thường là các loại vi khuẩn, vi rút, côn trùng, động vật …Bởi vì gen hoạt động trong một mạng lưới phức tạp mà đến nay vẫn chưa hoàn toàn hiểu được, kĩ thuật di truyền có thể gây ra những hậu quả khôn lường.
Cho đến nay, bất kỳ nghiên cứu nào được thực hiện có liên quan đến GMO đã được thực hiện trên động vật, với các tài liệu về độc tính biến đổi gen được ghi lại, bao gồm miễn dịch thường (hen suyễn, dị ứng và viêm); tăng tốc độ lão hóa; khô hạn; sự bất thường của các gen liên quan đến sự tổng hợp cholesterol, điều tiết insulin, tín hiệu tế bào, và sự hình thành protein; cũng như thay đổi cấu trúc và chức năng trong gan, thận, tụy, lá lách và hệ tiêu hóa, sinh đẻ, dị tật bẩm sinh, và tử vong sớm.
▶️ Những sản phẩm nào có chứa GMOs?
Tính đến năm 2014, bộ nông nghiệp Mỹ đã đưa ra báo cáo về các loại cây nông nghiệp biến đổi gen trên đất Mỹ như sau:
• Đậu nành – 94% (tăng từ 93% trong năm 2013)
• Bắp – 93% (tăng từ 90% trong năm 2013)
• Cotton – 96% (tăng từ 90% trong năm 2013)
• Củ cải đường – 90% như năm 2013 (năm 2014 dữ liệu chưa được báo cáo)
• Dầu Canola – 88%
• Đu đủ Hawaii – hơn 50%
• Zucchini và Yellow Squash – % nhỏ
• Thuốc lá Quest – 100%
• Cỏ ba lá (gần đây được chấp thuận bởi FDA, cho chăn rộng rãi với động vật để sản xuất thịt và sữa)
• Kentucky Bluegrass (gần đây được chấp thuận bởi FDA, thậm chí chăn rộng rãi hơn với động vật để sản xuất thịt và sữa; vốn đã là một cỏ xâm lấn ở trạng thái tự nhiên của nó, giờ đây còn lây lan mạnh và không kiểm soát được với khả năng kháng thuốc diệt cỏ)
• Cá hồi nuôi (như năm 2014, FDA vẫn đang xem xét ý kiến về việc phê duyệt điều kiện của họ cá hồi có chứa một loại hoóc môn tăng trưởng)
Tại VN, chính phủ mới cho phép thương mại hóa 2 loại cây trồng là ngô và đậu nành biến đổi gene. Đến nay đã có 21 giống GMO thuộc hai loại trên được phép trồng rộng rãi ở VN rồi. Trong đó nhiều nhất vẫn là ngô GMO. Ước tính đã có trên 100.000 ha ngô tại VN là trồng giống GMO. Theo các nhà khoa học thì ngô GMO ở VN chủ yếu là ngô dùng làm thức ăn gia súc chứ không dùng cho con người. Nhưng ai biết được.
Những danh sách này trông có vẻ ngắn, nhưng các loại sản phẩm phụ của các loại cây trồng này thực sự là không thể đếm xuể. GMOs được sử dụng trong hàng ngàn các sản phẩm chế biến, từ sữa bột bánh mì, đậu phụ, và nước sốt cà chua. Trong khi đó thức ăn GM được sử dụng rộng rãi làm nguông thức ăn cho động vật sản xuất sữa, trứng và thịt, có nghĩa là GMO cũng đang được sử dụng làm các sản phẩm như kem, xúc xích, pho mát, bánh mì, thịt lợn, và rau, củ quả. Ngay cả các mặt hàng phi thực phẩm như mỹ phẩm, xà phòng, chất tẩy rửa, dầu gội đầu và tắm bong bóng thường có chứa thành phần biến đổi gen.
Chuỗi bài viết liên quan đến GMO, UNI sẽ tổng hợp từ nhiều nguồn VN & nước ngoài cung cấp cho bạn đọc kiến thức chuyên sâu hơn về loại thực phẩm này, mọi người có thể cập nhập thêm tại đây